Cấu tạo của da
Da được cấu tạo bởi 3 lớp chính :
Biểu bì: chính là lớp da ngoài cùng gồm 5 lớp tế bào: lớp đáy, lớp gai, lớp hạt, lớp bóng và lớp sừng.
Trung bì: bao gồm tuyến đầu, bạch huyết. dây thần kinh.
Hạ bì: bao gồm các động mạch, tĩnh mạch, mô mỡ.
Lớp biểu bì
Biểu bì là lớp ngoài cùng của da, được định nghĩa là biểu mô vảy phân tầng, chủ yếu bao gồm các tế bào sừng trong các giai đoạn biệt hóa tiến triển. Tế bào sừng tạo ra chất sừng protein và là thành phần xây dựng chính (tế bào) của lớp biểu bì. Vì lớp biểu bì là vô mạch (không chứa mạch máu), nó hoàn toàn phụ thuộc vào lớp hạ bì bên dưới để phân phối chất dinh dưỡng và thải chất thải qua màng đáy.
Tế bào hắc tố: (Yếu tố chính làm sạm nám da)Những tế bào này tạo ra sắc tố da sẫm màu. Tế bào hắc tố được tìm thấy ở tầng đáy và nằm rải rác giữa các tế bào sừng dọc theo màng đáy với tỷ lệ một tế bào hắc tố trên 10 tế bào đáy. Chúng tạo ra sắc tố melanin, được sản xuất từ tyrosine, là một axit amin, được đóng gói trong các túi tế bào gọi là melanosomes, và được vận chuyển và phân phối vào tế bào chất của tế bào sừng. Chức năng chính của melanin là hấp thụ bức xạ tia cực tím (UV) để bảo vệ chúng ta khỏi tác hại của nó.
Màu da của chúng ta được quyết định bởi lượng sắc tố melanin có trong da. Có 2 loại sắc tố melanin khác nhau trong da là:
1) Pheomelanin tạo ra màu đỏ vàng.
2) Eumelanin tạo màu nâu đen.
Tỷ lệ của 2 loại sắc tố này quyết định màu da của chúng ta. Làn da trắng sáng cần nhiều pheomelanin hơn và ít eumelanin hơn.
Tế bào sừng (Keratinocyte):Sản xuất keratin (protein dạng sợi dai). Tế bào sừng được hình thành do sự phân chia trong lớp đáy. Khi chúng di chuyển lên qua tầng gai và tầng hạt, chúng phân hóa để tạo thành một cấu trúc bên trong cứng chắc của keratin, vi sợi và vi ống (keratinisation). Lớp ngoài của biểu bì, lớp sừng, bao gồm các lớp tế bào chết dẹt đã mất nhân. Các tế bào này sau đó bị bong ra khỏi da (bong vảy); quá trình hoàn chỉnh này mất khoảng 28 ngày.
Tế bào Merkel:
Được liên kết với các đầu dây thần kinh cảm giác. Chúng liên kết chặt chẽ với các sợi tận cùng của dây thần kinh da và dường như có vai trò trong cảm giác.
Quá trình sừng hóa của lớp biểu bì là một quá trình liên tục. Các tế bào cần thiết cho sự đổi mới liên tục này đến từ lớp cơ bản nơi diễn ra quá trình phân chia tế bào. Vì quá trình này rất nhạy cảm với bức xạ, có các sắc tố trong lớp mầm tạo ra một lớp bảo vệ da sẫm màu hơn khi tiếp xúc với ánh nắng mạnh.
Tế bào Langerhans:
Tế bào đuôi gai giống đại thực bào. Đây là những tế bào đại diện cho kháng nguyên (vi sinh vật và protein lạ) được tìm thấy trong lớp gai. Chúng là một phần của hệ thống miễn dịch của cơ thể và thường xuyên theo dõi các kháng nguyên trong môi trường xung quanh để có thể bẫy chúng, do đó kích hoạt phản ứng miễn dịch.
Lớp trung bì
Trung bì gồm các thành phần như:
- Collagen
- Elastin
- Matrix
- Thụ thể thần kinh
- Mạch máu
- Tuyến mồ hôi
- Nang lông
- Tuyến bã.
Lớp hạ bì
Lớp tiếp theo của da, là một lớp mô sợi dày và đàn hồi (được tạo ra chủ yếu từ collagen, với một thành phần nhỏ nhưng quan trọng là elastin) mang lại cho da sự dẻo dai và khỏe mạnh.
Đây được xem như một lớp đệm giúp bảo vệ và cách nhiệt các mô bên dưới da khỏi các chấn thương cơ học và nhiệt độ.
Số lượng chất béo ở mô dưới da khác nhau ở các vùng trên cơ thể. Hơn nữa, sự tạo thành các tế bào này cũng khác nhau giữa nam và nữ, cũng như cấu trúc của các bộ phận khác của da.
Nguyên nhân gây lão hóa da
Lão hóa là quá trình tự nhiên hay còn gọi là lão hóa nội tại. Hầu hết mọi người đều trải qua giai đoạn này với những nếp nhăn trên mặt cùng với làn da trở nên mỏng hơn, khô hơn. Tuy nhiên, có một số yếu tố như: môi trường, thói quen, chế độ ăn … làm cho quá trình lão hoá diễn ra sớm hơn. Có 2 yếu tố chính gây lão hóa da.
YẾU TỐ BÊN NGOÀI
Do môi trường ô nhiễm khói bụi, tia UV, do stress, tia cực tím, … lão hóa theo tuổi tác gây ra: da sậm màu dần, không đều màu, da mẫn cảm hơn, nám da, da thô ráp, xuất hiện nhiều vết nhăn.
YẾU TỐ BÊN TRONG
Do di truyền, tuổi tác, lối sống, thuốc lá, ăn uống dinh dưỡng không cân bằng, hợp lý.
Trong đó, do da tiếp xúc thường xuyên với môi trường bên ngoài, lớp biểu bì bị tổn thương, bởi các chất oxy hóa. Da dễ bị khô và lão hoá nhanh chóng.
Với tuổi tác Glutathione trong cơ thể suy giảm: mất cân bằng oxy hóa – khử đưa đến tăng các chất oxy hóa ROS trong cơ thể, cụ thể tại da, gây lão hóa.